Zorg voor je patiënten, maar heb ook oog voor je collega...

Dit tweede blog schreef ik n.a.v. een onverwachts gesprek met een collega ervaringsdeskundige. Dit gesprek heeft mij aan het nadenken gezet en bezig gehouden. Ik besloot het op te schrijven en het te delen met toestemming van de collega. Zijn naam is anoniem gemaakt. 

BLOG II

Een aantal weken geleden sloot ik aan bij een bijeenkomst voor ervaringsdeskundigen waar ik Peter leerde kennen. Na de meeting raakte ik met hem in gesprek er ontstond er onverwachts een gesprek.

We wisten van te voren van elkaar dat we beide ervaringen deelden met genderproblematiek. Gegeven moment raakten we in gesprek over het medische gedeelte van een transitie. Peter vertelde me dat hij meer dan veertien keer geopereerd is. Ik schrok ervan en vroeg hoe dit kon. Hij vertelde me dat zijn geslachtsoperatie niet goed is verlopen en hij hier tot op heden nog veel problemen mee heeft. Zo omschreef hij hoe hij letterlijk druppels urineert i.p.v. hoe het normaal zou horen te werken. Hierbij gaf hij aan dat het hem enorm belemmert in zijn bewegingsvrijheid. Denk aan het gaan naar feestjes of festivals. “Als ik moet plassen, dan moet ik direct.” Hij deed de volgende uitspraak: “Ik voel me verminkt.” Dit kwam erg bij me binnen en dat het confronterend voelde ten aanzien van mijn eigen transitie. Ieder proces is voor ieder persoonlijk, maar ik besefte me wel dat ik veel geluk heb gehad.

Peter vroeg naar mijn ervaring op het gebied van operaties. Ik vertelde hem over mijn borstoperatie en het feit dat ik verder geen vervelende complicaties heb gehad. Ik voelde me licht bezwaard om dit aan hem te vertellen. Vanuit de opleiding Ervaringsdeskundige leren we ook om te gaan met zulke gevoelens of gedachten tijdens zo’n gesprek. Ik besloot te benoemen een knoop in mijn maag te voelen n.a.v. wat hij met me deelde.

Zo vertelde Peter uit zichzelf verder dat hij destijds zijn baarmoeder heeft moeten laten verwijderen en dit als verplichte voorwaarde om zijn geslacht te laten wijzigen op zijn paspoort. Enige tijd geleden heeft men de wet aangepast en is dit niet meer een vereiste om het paspoort te laten veranderen. “Ik kan 5000 euro schadevergoeding krijgen, maar die stoppen ze maar in hun reet,” is wat Peter me zei.

Wanneer er een onbewuste stilte viel begon Peter over zijn borstoperatie, ook deze was niet goed gegaan en Peter omschreef hoe zijn borstkas eruit zag. De knoop in mijn maag werd erger, zeker nadat Peter terug herhaalde zich verminkt te voelen.

Gegeven moment kwam het onderwerp hormonen ter sprake. Na het verwijderen van vrouwelijke organen wordt er door het lichaam geen hormonen meer aangemaakt en het lichaam daarbij afhankelijk is van een externe toediening, waaronder bij transmannen testosteron. Dit wordt meestal in de vorm van een injectie toegediend.. Er wordt dan een hoeveelheid toegediend wat gelijk staat aan de hoeveelheid die een cisman aanmaakt.

Peter gaf aan al maanden geen testosteron meer toe te dienen. Opnieuw schrok ik hiervan. Dit betekende dat zijn lichaam vrijwel geen hormonen aanmaakt en dit op lange termijn schadelijk is voor het lichaam. Ook hebben hormonen al snel veel invloed op je mentale welzijn, waaronder je gemoedstoestand en prikkelregulatie. Wanneer ik hem vroeg waarom hij dit niet meer toediende haalde hij zijn schouders op. “Fack it!” zei hij. Ik probeerde zijn houding te spiegelen en ging ook wat onderuit zitten en was even stil. Ik besefte me in een bijzonder gesprek te zijn beland.

Ik legde Peter uit wat het belang is van het toedienen van hormonen en benoemde hierbij ook dat het invloed heeft op verschillende dingen in het lichaam. Ik probeerde mijn mening en zorg niet te veel te benadrukken om verdere weerstand te voorkomen. Ik merkte dat Peter open stond om terug te starten met zijn hormonen en bood hem aan om hem hierbij te helpen. Ik benoemde regelmatig te injecteren en hem hierbij te kunnen ondersteunen. Ik liet het even rusten.

We spraken over zijn werk en zijn inzet als ervaringsdeskundige. Hij vertelde vroeger verslaafd te zijn geweest aan verschillende middelen en hiervoor opgenomen te zijn geweest. Hij vertelde me open over zijn traject binnen de opname kliniek en hoe hij tegen het einde van zijn opname ‘klapte.’ ‘Alles kwam eruit. Ik durfde niet meer terug naar de maatschappij of op mezelf te zijn, alles was doodeng en ik had hulp nodig.” Zo vertelde Peter dat hij dit uit zichzelf bespreekbaar heeft gemaakt met zijn begeleiding en hun besloten dat het goed leek om langer op de kliniek te blijven. Er werd contact gezocht  met zijn verzekering die de volgende uitspraak deed:  “Het is alles of niets, of stoppen met de behandeling of alles overdoen.” Ik zag de frustratie bij Peter terug opkomen.

Later in het gesprek vertelde hij me dat hij tot op heden clean is, de cursus tot ervaringsdeskundige heeft gevolgd en dit nu inzet binnen de psychiatrie. Hij gaf aan nog wekelijks meerdere keren naar bijeenkomsten te gaan die bevorderend zijn in zijn abstinentie.

Ik was onverwachts in een moeilijk gesprek terecht gekomen. En waarom moeilijk? Omdat dit ervaringsverhaal van Peter mij veel deed. Ik wist op wat voor zware afdeling Peter werkte als ervaringsdeskundige, en hier anderen helpt, ook al voelt hij zichzelf ‘verminkt’ en heeft hij grote moeite met zelfacceptatie.  

Zijn cliënten weten niet over zijn transitie, wel over zijn verleden met verslaving. De bijgevoegde afbeelding kwam ik recent tegen en deed me erg denken aan Peter.

Zo besefte ik me maar goed dat wij veel oog hebben voor onze patiënten en we veel willen met ze, en dat is zeker ook de visie,  maar dat er wellicht meer aandacht mag zijn voor de collega’s waarmee we werken. Zo onverwachts als dit gesprek voor mij was, was dit ook voor Peter. Hij stond enige weken geleden toe terug te starten met het prikken van zijn hormonen, en mag hem nu volgens het voorschrift twee keer per maand prikken.

Heb oog voor allereerst jezelf, maar zeker ook voor een ieder om je heen!

Ezra Noordzij

Voor de lezers die zelf te maken hebben met genderproblematiek; dit is een individuele ervaring van iemand die veel complicaties heeft meegemaakt. Dit gebeurd uiteraard niet in elke transitie en de kans op complicaties verschilt per operatie. Dit verhaal geeft wel weer hoe het soms kan gaan. In het traject zal hier veel aandacht voor zijn.